Je grenzen bewaken.

Je grenzen bewaken.
_{18 maart 2025}

Over je grenzen gaan: hoe herken je het en wat kun je eraan doen?

Ken je dat gevoel? Dat je vol enthousiasme ja zegt tegen iets leuks of belangrijks, maar later merkt dat het eigenlijk te veel was? Dat je lichaam protesteert, je hoofd vol zit en je ineens niks meer kan hebben? Voor veel mensen met autisme is dit een herkenbaar patroon.
En voor mijzelf ook: door long covid moet ik extra goed opletten dat ik mijn grenzen bewaak. Dat ik goed de balans tussen inspanning en rust houd.

Hoe herken je dat je over je grens gaat?

Soms sluipt het erin. Je doet een keer iets extra’s, gewoon omdat het leuk is. Of soms ook omdat het niet anders kan. Voor je het weet, zit je in een spiraal waarin je steeds meer vraagt van jezelf.

Tekenen dat je over je grens gaat kunnen zijn:
– Vermoeidheid die niet weggaat, hoe goed je ook slaapt.
– Prikkelbaarheid of emotionele uitbarstingen, de controle kwijt zijn.
– Een vol hoofd, moeite met focussen, het overzicht verliezen.
– Fysieke klachten zoals hoofdpijn, gespannen spieren, hartkloppingen, zweten of buikpijn.
– Het gevoel dat alles ‘te veel’ is en je nergens meer zin in hebt.

Hoe belemmert het je?

Als je over je grenzen heen gaat, kan dat grote gevolgen hebben. Je energie raakt op, je gaat minder goed functioneren, sociale contacten en leuke dingen doen lukt niet meer en uiteindelijk kun je zelfs in een burn-out of langdurige overprikkeling belanden. Voor mensen met autisme kan dit extra impact hebben, omdat hun brein gevoeliger is voor prikkels en herstel vaak langer duurt.

Wat kun je doen om beter met je grenzen om te gaan?

Het begint met bewustwording. Wees eerlijk naar jezelf: waar merk je aan dat je te veel doet? Welke signalen herken je? En belangrijker nog: wat kun je doen om beter voor jezelf te zorgen?
– Luister naar je lichaam. Voel je spanning, vermoeidheid of onrust? Neem dat serieus.
– Plan hersteltijd in. Niet pas als je uitgeput bent, maar preventief. Net zoals een sporter rustdagen nodig heeft voor herstel, geldt dat ook voor jou.
– Leer ‘nee’ zeggen. Of ‘nu even niet’. Je hoeft niet alles meteen te doen.
– Bouw rustmomenten in. Dit kunnen kleine dingen zijn, zoals een korte wandeling, ademhalingsoefeningen of gewoon even lekker niks doen.
– Gebruik hulpmiddelen. Denk aan een weekplanning voor een goede balans, reminders om pauzes te nemen of een dagboek om patronen in je energie te herkennen.

Grenzen bewaken is een leerproces. Soms ga je er toch overheen en dat is oké. Het belangrijkste is dat je leert herkennen wanneer dat gebeurt en jezelf toestaat om bij te sturen. Je bent niet ‘zwak’ als je rust nodig hebt. Juist door goed voor jezelf te zorgen, kun je op de lange termijn meer aan.

Wil je hier meer over weten, of kun je wel wat hulp gebruiken? Neem dan gerust contact op.


Hoe ga jij om met je grenzen? Welke signalen herken jij bij jezelf? Deel het gerust!