Hoe blijf je in balans tijdens de drukke Decembermaand?
6 december 2024
Een paar weken geleden schreef ik al een blog over de uitdaging die de Decembermaand kan zijn voor mensen met autisme. In deze blog geef ik je nog wat meer tips die je in specifieke situaties kunnen helpen deze Decembermaand toch zo goed mogelijk door te komen.
December is voor veel mensen een maand vol gezelligheid, feestdagen en tradities. Maar voor mensen met autisme kan deze tijd ook ontzettend overweldigend zijn. Sinterklaas is nog maar net achter de rug, en dan komt de kerstdrukte er alweer aan. Vaak gaat de kerstperiode gepaard met familiebezoekjes, (verplichte) sociale gelegenheden, borrels en etentjes. En heb je dit overleefd, dan volgt nog de knallende afsluiting van het jaar met Oud en Nieuw. Het kan dan voelen alsof er nauwelijks ruimte is om even op adem te komen.
Hoe houd je jezelf staande in deze overweldigende hoeveelheid van prikkels en verwachtingen?
In deze blog deel ik een aantal tips om je balans te bewaren en de decembermaand goed door te komen.
1. Kies bewust voor wat je wel en wat niet doet.
Het is heel verleidelijk en gemakkelijk (of soms zelfs verplicht) om overal “ja” tegen te zeggen:
het kerstdiner bij je schoonfamilie, een borrel met vrienden, een drukke nieuwjaarsbijeenkomst op je werk of van de buurtvereniging. Op zich kunnen dit leuke dingen zijn, maar alles bij elkaar kan het ook teveel van je (beperkte) energie vragen. Probeer daarom eerlijk naar jezelf te kijken:
wat vind je écht belangrijk, en wat voelt als te veel?
- Durf nee te zeggen: Het is niet egoïstisch om je eigen grenzen te bewaken. Je mag ook nee zeggen. Uitleggen waarom je een uitnodiging afslaat kan helpen, maar voel je niet verplicht om jezelf te verantwoorden.
- Prioriteiten stellen: Kies één of twee dingen die je graag wilt bijwonen en plan daaromheen voldoende rustmomenten.
2. Maak een overzichtelijke planning.
De chaos van december kan zorgen voor een overweldigend gevoel, zeker als er geen duidelijk overzicht is. Een visuele planning of agenda kan dan overzicht en daarmee rust geven.
- Plan je dagen vooraf: Schrijf of teken duidelijk wat er op de planning staat. Zorg dat er balans is tussen activiteiten en rustmomenten.
- Reserveer ‘lege’ dagen: Houd bewust dagen vrij waarop je niets hoeft. Deze kunnen dienen als herstelmomenten.
3. Prikkelbeheersing tijdens feestdagen.
Feestdagen betekenen vaak drukke ruimtes, met veel mensen, harde geluiden en veel sociale interacties. Kortom een goed recept voor overprikkeling. Bereid je hierop voor:
- Zoek een rustpunt: Bij familie- of kerstdiners kun je van tevoren afspreken dat je even een moment voor jezelf mag nemen. Zoek een rustige plek om op adem te komen als het te veel wordt. Laat bijvoorbeeld de hond even uit of zoek een lege kamer. Misschien is het ook een optie dat er tussen de verschillende gangen van het diner een pauze zit.
- Houd het klein: Overweeg om bepaalde vieringen in een kleinere setting te doen, zoals een intiem etentje met een paar mensen in plaats van een groot feest.
- Eigen comfort meenemen: Denk aan een noise-cancelling koptelefoon, een fijn zintuiglijk hulpmiddel, of iets vertrouwds zoals een deken of een boek. Dit kan helpen om even te kunnen ontprikkelen en rust te vinden.
4. Bereid je voor op oud en nieuw.
Voor veel mensen met autisme is oud en nieuw één van de meest uitdagende periodes van het jaar. Het harde vuurwerk, de onvoorspelbaarheid, en de late uren kunnen overweldigend zijn.
- Bescherm jezelf tegen geluiden: Gebruik oordoppen of een koptelefoon als vuurwerkgeluiden te veel worden. Overweeg een rustige plek op te zoeken waar minder geknal is.
- Stel grenzen: Als je weet dat je niet tot middernacht kunt opblijven zonder overprikkeld te raken, wees hier dan open over naar je omgeving. Het is prima om eerder afscheid te nemen.
5. Zorg voor balans tussen energie geven en opladen.
In drukke periodes is het belangrijk om tijdig je batterij op te laden, zodat je voldoende energie overhoudt.
- Plan me-time in: Dit kan een wandeling zijn, een boek lezen, muziek luisteren, een hobby waar je rustig van wordt, of gewoon even niets doen. Neem deze momenten bewust op in je planning.
- Verminder prikkels in je omgeving: Zet bijvoorbeeld de kerstverlichting even uit of beperk achtergrondgeluid zoals harde muziek of tv.
6. Communiceer je behoeften
Het kan lastig zijn om duidelijk te maken wat je nodig hebt, vooral in een periode waarin iedereen verwacht dat je gezellig meedoet in de feestvreugde. Toch is het belangrijk om juist dan je grenzen te communiceren.
- Leg uit wat je nodig hebt: Vertel je familie of vrienden wat jou helpt om de feestdagen fijn door te komen. Bijvoorbeeld dat je graag even tussendoor een wandeling maakt of dat je het fijn vindt om een rustige plek te hebben om je even terug te kunnen trekken.
- Wees eerlijk over je energie: Het is oké om te zeggen dat je even niet mee kunt doen.
Goede communicatie kan vaak veel begrip opleveren.
7. Sluit het jaar af op jouw manier
- Oud en nieuw wordt vaak gezien als een moment om groots te vieren, maar dat hoeft natuurlijk niet. Als je liever rustig afsluit, is dat helemaal goed. Creëer een ritueel dat bij jou past, zoals een rustige avond met een film, een paar spelletjes doen, of een wandeling in de frisse lucht.
Wees mild voor jezelf
De decembermaand kan prachtig zijn, maar het is ook een periode waarin prikkels en verwachtingen hoog oplopen. Gun jezelf om het anders te doen, op een manier die voor jou werkt. Onthoud dat het bewaken van je balans geen zwakte is, maar een kracht. Gun jezelf rust, ruimte en momenten van opladen – dat is het mooiste cadeau dat je jezelf kunt geven.
Ik wens je een fijne Decembermaand, op jouw eigen manier!
wietskehoekstraautismecoach.com 